[amdavadis4ever] કેવી સંપત્તિ સુખ આપી શકે?

 

Please use http://translate.google.com/ to translate this article to Language of your choice. કેવી સંપત્તિ સુખ આપી શકે? યોગિક વેલ્થઃ ગૌરવ મશરૂવાળા   પતંજલિ ઋષિએ 'યોગ સૂત્ર'માં યોગની વ્યાખ્યા આ રીતે આપી છે-   યોગિૃતવૃતિનિરોધઃ સમાધિ પદનું આ બીજું સૂત્ર છે. સાદી ભાષામાં આનો અર્થ એ થયો કે આપણા સઘળાં-વર્તન-વ્યવહાર મનમાં જે-તે સમયે પેદા થયેલી જુદીજુદી લાગણીઓ પર આધારિત હોય છે. આપણા શાસ્ત્રો તો ત્યાં સુધી કહે છે કે આપણે આગલા જન્મોમાં અંકિત થયેલી છાપ પણ સાથે લેતાં આવીએ છીએ. આપણે લાગણીઓના આધારે જે અનુભવીએ છીએ તે જ દ્દષ્ટિએ આસપાસની દુનિયાને નિહાળતા હોઈએ છીએ.   યોગ એટલે મન બિલકુલ ચંચળ ન હોય એવી સ્થિતિ સુધી પહોંચવાનું માધ્યમ. યોગની અવસ્થામાં મન દૃઢ અને સ્થિર રહે છે. મન એકવાર સ્થિર થયા પછી જ આપણે શાંતિ અને નિર્મળતાનો અનુભવ કરી શકીએ છીએ.   પૈસાની વાત આવતાં જ આપણા મનમાં કેટલાય પ્રકારની લાગણીઓ જાગે છે. આપણી પ્રતિક્રિયાઓ અને વર્તન-વ્યવહાર આ લાગણીઓ પર આધારિત હોય છે.   માણસ માત્રને ખોરાક, પાણી, વગેરે જેવી મૂળભૂત જરૂરિયાતો માટે પૈસાની જરૂર પડે છે. આ બધું એણે બહારથી ખરીદવું પડે છે તેથી પૈસાની આવશ્યકતા સર્જાય છે. અન્ય સજીવોની જરૂરિયાતોને પ્રબંધ કુદરત જ કરી આપતી હોવાથી તેમણે આ બધું ખરીદવાની કડાકૂટ કરવાની હોતી નથી. તેથી તેમને પૈસાની પણ જરૂર નથી.   જરૂરિયાતના બીજા જૂથમાં આત્મસુરક્ષા અને સલામતી આવે છે. આત્મસુરક્ષા માટે આપણને કપડાં, રહેઠાણ, વગેરે જોઈએ. આ બધું પણ ખરીદવું પડતું હોવાથી પૈસાની જરૂર પડે છે. અન્ય સજીવોએ નથી કૃત્રિમ કપડાં પહેરવા પડતાં કે નથી તેમને આપણા જેવાં રહેઠાણની જરૂર પડતી. આથી તેમને પૈસાની પણ જરૂર પડતી નથી.   અસ્તિત્વ ટકાવી રાખવા માટેની મૂળભૂત જરૂરિયાતો પૈસા વગર પૂરી કરી શકાતી નથી અને તેથી આપણને પૈસાના અભાવનો ડર લાગે છે. વાસ્તવમાં ડર પૈસાના અભાવનો નથી હોતો, ડર અસ્તિત્વ ટકાવી રાખવાને લગતો હોય છે. 'મારી પાસે પૈસા નહીં હોય તો હું કેવી રીતે જીવી શકીશ?'   જે ક્ષણે ભય જન્મે તે જ ક્ષણથી અસલામતીની લાગણી જાગતી હોય છે. આ અસલામતી આપણી પાસે અત્યારે જે કંઈ છે તેને અને ભવિષ્યમાં જે મળવાની શક્યતા છે તેને ગુમાવી બેસવાની હોય છે. ડર અને અસલામતીમાંથી વ્યગ્રતા પેદા થાય છે. વ્યગ્રતા લોભને જન્મ આપે છે. આપણને થાય છે કે, 'મને બને એટલા વધારે પૈસા ભેગા કરી લેવા દો કે જેથી કોઈપણ પરિસ્થિતિમાં ટકી રહેવાની ચિંતામાંથી મુક્તિ મળી જાય.'   મેસ્લોના લો ઓફ હાયરાર્કી અનુસાર ત્રીજા, ચોથા અને પાંચમા તબક્કાની જરૂરિયાતમાં પ્રેમ અને પોતાપણું સામેલ હોય છે. ત્યારબાદ આત્મસન્માન અને છેલ્લે આત્મજ્ઞાાનનો સમાવેશ થાય છે. આમાંનું કશું જ પૈસા વડે ખરીદી શકાતું નથી.   પહેલા બે તબક્કાની જરૂરિયાતો પૈસા વડે સંતોષી શકાતી હોવાથી માણસ એવી કલ્પનામાં રાચવા લાગે છે કે આગલા તબક્કાની જરૂરિયાતો પણ એ પૈસાની મદદથી સંતોષી શકશે. અલબત્ત, કોઈક ને કોઈક સ્તરે આપણે જાણતા હોઈએ છીએ કે આ શક્ય નથી. આપણા મન પર પડેલી પ્રચ્છન્ન છાપ, આપણી આસપાસનું વાતાવરણ, વગેરે આમાં ભાગ ભજવે છે.   જાહેરાતમાં આપણે જોઈએ છીએ કે ચોક્કસ બ્રાન્ડનું જીન્સ પહેરેલી યુવતીને તે બ્રાન્ડનું જીન્સ ન પહેરેલી યુવતી કરતાં વધારે અટેન્શન મળે છે. આપણા મનમાં આ વાત અભાનપણે અંકિત થઈ જાય છે. તે જ રીતે કોઈ ચોક્કસ કારમાં સવાર થઈને વીક એન્ડ માણી રહેલા ખુશખુશાલ પરિવારની તસ્વીર આપણા મન પર એક પ્રકારની છાપ છોડી જાય છે. આપણે સૌ જાણીએ છીએ કે લોકોના આકર્ષણનું કેન્દ્ર બનવું હોય તો જીન્સથી કશો ફરક પડતો નથી. તે જ પ્રમાણે મોંઘીદાટ કારને આનંદની લાગણી સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી. છતાંય આપણા મનમાં પડેલી છાપ પોતાનું કામ કરશે જ. પેલું જીન્સ કે મોંઘીદાટ કાર ખરીદવા માટે પૈસાની જરૂર પડવાની જ.   આપણા કરતાં વધારે પૈસાદાર મિત્રના મોઢે આપણે સાંભળ્યું હોય કે, 'ઓહ, ઘરમાં કોઈનો જન્મદિવસ આવે ત્યારે અમે તો ફાઈવસ્ટાર હોટલમાં જ ઉજવણી કરીએ છીએ.' જો આપણે (વાંચો આપણું મન) આ વાક્યનું અર્થઘટન એ રીતે કરીશું કે 'જીવનમાં સફળ થયેલા માણસો વરસગાંઠ ફાઈવસ્ટાર હોટલમાં ઉજવે છે' તો આપણું મન આવું કરવાની ઈચ્છા કરવા લાગશે. દેખીતું છે કે ફાઈવસ્ટાર હોટલમાં ખાણીપીણી કરવા માટે પૈસા જોઈશે. બસ, મન ઉધામા મચાવવાની શરૂઆત અહીંથી કરે છે. જે ઘડીથી આપણને લાગે છે કે અટેન્શન અને માનપાન મેળવવા માટે તેમજ સમાજના સન્માનનીય સદસ્ય બનવા માટે પૈસા વગર ચાલતું નથી, એ જ ઘડીથી આપણું મન સંતુલન ગુમાવવાનું શરૂ કરી દે છે. નાણાં સાથે સંકળાયેલી લાગણીઓ માથું ઊંચકવા લાગશે, જેમ કે લઘુતાગ્રંથિ ('જો હું મારો જન્મદિવસ અમુક રીતે નહીં ઊજવું તો લોકો કેવું વિચારશે?'); અહમ ('હું ફલાણી બ્રાન્ડની બેગ વાપરું છું એનો અર્થ એ થયો કે જીવનમાં હું એક સ્તર પર પહોંચી ગયો છું?'); ઈર્ષ્યા ('નક્કી પેલાએ આડાઅવળા ધંધા કર્યા હશે, એ સિવાય આટલા પૈસા ભેગા ન થાય'); હતાશા ('વિદેશ ફરવા જઈ શકું એટલા પૈસા હું ક્યારેય ભેગા કરી શકીશ ખરો?'); ગુસ્સો, વગેરે.   આ લાગણીઓ આપણને આપણું વર્તમાન માણવા નહીં દે.

__._,_.___

---

Posted by: Bhupendra Jesrani <jesranibd@yahoo.co.in>

---

Reply via web post

•

Reply to sender

•

Reply to group

•

Start a New Topic

•

Messages in this topic (1)

---

Have you tried the highest rated email app?

With 4.5 stars in iTunes, the Yahoo Mail app is the highest rated email app on the market. What are you waiting for? Now you can access all your inboxes (Gmail, Outlook, AOL and more) in one place. Never delete an email again with 1000GB of free cloud storage.

---

World&#39;s Best forwarded emails...

Spread a word to join amdavadis4ever-subscribe@yahoogroups.com

To translate the posted material into your native/regional language,
please visit http://translate.google.com/

Like us on facebook: amdavadi amdavadi

Visit Your Group

• New Members 35

• Privacy • Unsubscribe • Terms of Use

.

__,_._,___