to translate this article to Language of your choice.

૧૫૯૯૦ ફૂટની ઊંચાઇને વામણી બનાવતી દેશદાઝ



યુદ્ધ કેસરી - પ્રફુલ શાહ

અનુજ નાયર દિલ્હીનો આ ઉત્સાહીજણ વૉલીબોલ રમતાં રમતાં લશ્કરમાં જોડાઇ ગયા. ૧૯૭૫માં જન્મ અને ૧૯૯૭માં જાટ રેજીમેન્ટની ૧૭મી બટાલિયનમાં ફરજ બજાવવાં પહોંચી ગયા. ખૂબ શિસ્તબદ્ધ અને ગંભીર લશ્કરી અધિકારી પણ વ્યક્તિગત પાસું એકદમ ખુશખુશાલ અને ઝિંદાદિલ. સિમરન સાથે લાંબા સમયની દોસ્તી, પછી પ્રેમ અને સગાઇ. ૧૯૯૯માં પાકિસ્તાને કારગિલમાં મોટે પાયે ઘૂસણખોરી કરી. પાકિસ્તાની લશ્કરી અને અર્ધ-લશ્કરી દળોના ધાડેધાડા જમ્મુ-કાશ્મીરના કારગિલમાં ઊતરી પડ્યા હતા. આની જાણ થતાં જ ભારતીય લશ્કરે ખરેખર યુદ્ધના ધોરણે ઘૂસણખોરો અને ભાંગફોડિયાઓને તગેડી મૂકવા માટે લશ્કરી જમાવટ હાથ ધરવી પડી હતી. એ વખતે આપણા હીરો કૅપ્ટન અનુજ નાયર આ પ્રાંતમાં જમા થયેલા પાંચ લાખ સૈનિકોમાંના એક હતા. ૧૭મી જાટ રેજિમેન્ટના જુનિયર ઑફિસર હતા. એકદમ નવાસવા હોવા છતાં તેમને ખૂબ મહત્ત્વનું મિશન સોંપાયું હતું. ટાઇગર હિલની પશ્ર્ચિમ તરફે આવેલા વ્યૂહાત્મક પર્વતીય ટોચ પર આવેલું પોઇન્ટ ૪૮૭૫. પિમ્પલ ટુ તરીકે પણ ઓળખાતી આ પર્વતીય ટોચ પર પાકિસ્તાન અડિંગો જમાવીને બેસી ગયું હતું. આ પોઇન્ટ ૪૮૭૫ એકદમ વ્યૂહાત્મક સ્થળે હોવાથી એને પાછા મેળવવાને ભયભીત લશ્કરે સર્વોચ્ચ પ્રાથમિક્તા આપી હતી, પરંતુ આ આસાન કામ નહોતું. દરિયાની સપાટીથી ૧૫,૯૯૦ ફૂટની ઊંચાઇએ આવેલું આ પોઇન્ટ ૪૮૭૫ એકદમ સીધું અને લીસું ચડાણ ધરાવતું હતું. આનો સાવ સાદો અને એકદમ સીધો અર્થ એ થાય કે હવાઇ દળની મદદ વગર એને જીતવાનું વિચારી સુધ્ધાં ન શકાય. પરંતુ સંજોગો એવા હતા કે હવાઇ દળનું વહારે આવવાનું શક્ય બનતું નહોતું હવે કરવું શું ? મોટાભાગના રાહ જોઇ બેસી રહે કે પછી મિશન પડતું મૂકે. પરંતુ ભારતીય લશ્કરના જોશ, સમયની નજાકત અને કેપ્ટન અનુજ નાયરના જુસ્સાને પરિણામે અકલ્પ્ય નિર્ણય લેવાયો : હવાઇ દળની મદદ વગર પણ પોઇન્ટ ૪૮૭૫ પર ફતેહ મેળવી લેવી. મિશન ખૂબ વિકટ હતું. આ ભગીરથ કાર્ય પાર પાડવા માટે કરાયેલા હુમલાના પ્રથમ તબક્કામાં પ્લાટુનના કંપની કમાન્ડર ઘાયલ થઇ ગયા. આ દેખીતી પીછેહઠ હતી, પરંતુ પ્રારંભિક પીછેહઠથી લેશમાત્ર હતોત્સાહ થવાને બદલે ઠંડા કલેજે છતાં એકદમ ઝડપથી નવો વ્યૂહ ઘડી કઢાયો. હવે બટાલિયનને બે જૂથમાં વહેંચી નખાઇ. એકનું નેતૃત્વ સોંપાયું કૅપ્ટન વિક્રમ બત્રાને જેની પરાક્રમ ગાથા આપણે આ જ સ્થળે (તા.૧૩/૧૦/૨૦૧૫)જાણી હતી. જ્યારે બીજા ગ્રુપની આગેવાની અપાઇ કૅપ્ટન અનુજ નાયરને. આ વિક્રમ-અનુજની જોડીએ પાકિસ્તાનના દાંત ખાટા કરી નાખ્યા હતા. પોઇન્ટ ૪૮૭૫ કોઇ પણ સંજોગોમાં ન છોડવા માટે પાકિસ્તાને કોઇ કમી રાખી નહોતી. નાપાક ઘૂસણખોરોએ ઠેરઠેર બંકર બાંધી રાખ્યા હતા હવે લશ્કરના આવાં ઘણાં ભોંયરાં બૉમ્બપ્રૂફ પણ હોય છે. આ બધા અવરોધ છતાં કૅપ્ટન અનુજ નાયરના સિંહોની ટોળી મક્કમ હતી. તેમની ચાર્લી કંપની નામની ટીમમાં સાત અધિકારીઓ હતા. જેમની બાજ નજરે દુશ્મનોના ચાર બંકર પડી ગયા. આ સાથે જ ટીમ લાયન આગળ ધસવા માંડી. એમને આવકારવા માટે પાકિસ્તાનીઓ ભારે તોપમારો અને ગોળીબાર કરવા માંડ્યા, પરંતુ જરાય ગાંજ્યા ગયા વગર નાયરની ટીમે વ્યવસ્થિત વળતો હુમલો કર્યો. તેઓ શસ્ત્રોના ઉપયોગ ઉપરાંત બબ્બે હાથ અજમાવવામાં પાછા ન પડ્યા. આમાં ભારતીય સૈનિકોના દેશપ્રેમ, જોશ અને ઉત્સાહ સામે પાકિસ્તાન સામે એક જ વિકલ્પ હતો : પીછેહઠ પરંતુ કૅપ્ટન અનુજ નાયર આક્રમક મિજાજમાં હોય અને એ પણ પોતાની માતૃભૂમિ માટે, ત્યારે દુશ્મન માટે પાછીપાની કરવાનું પણ જરાય આસાન કે સલામત ન હોય. એકલા કેપ્ટન નાયરે જ નવ દુશ્મનોનો ખાત્મો બોલાવી દીધો. સાથોસાથ મીડિયમ રેન્જની મશીનગનથી મોતની ધાણીઓ ફોડતાં ત્રણ બંકરનો પણ ખુરદો બોલાવી દીધો. આ રીતે કૅપ્ટન અનુજ નાયરની લડાયક નેતાગીરીમાં ભારતીય લશ્કરે ચારમાંથી ત્રણ બંકરના ભૂક્કા બોલાવી દીધા. હવે વારો હતો ચોથા અને છેલ્લાં બંકરનો આ બંકરમાંથી દુશ્મનોને તગેડી મૂકવા માટે જીવસટોસટના ખેલ ખેલાઇ રહ્યા હતા, ત્યારે રોકેટથી છોડાયેલો એક ગ્રેનેડ, સીધો અનુજ નાયર પર પડ્યો કૅપ્ટન ખૂબ ભૂંડી રીતે ઘવાયા પણ ન લડવાનું છોડ્યું, ન નેતૃત્વ ત્યજયું. પોઇન્ટ ૪૮૭૫ ના છેલ્લાં બંકરમાંથી દુશ્મનોનો એકડો કાઢી નાખ્યા બાદ જ કૅપ્ટન અનુજ નાયર ઢળી પડ્યા. કૅપ્ટન નાયરની ચાર્લી કંપનીના દેશપ્રેમ,બહાદુરી અને દોસ્તીની અદ્ભુત મિશાલ જુઓ : બધેબધા માભોમ માટે કામ આવી ગયા, શહીદ થઇ ગયા. કૅપ્ટન નાયર અને કૅપ્ટન બત્રા તથા એમના સાથીઓની બહાદુરીને પ્રતાપે પોઇન્ટ ૪૮૭૫ પર ભારતે પાછો કબ્જો મેળવી લીધો. આ વ્યૂહાત્મક ફતેહને લીધે ટાઇગર હિલ પાછા મેળવવાનું અને પાકિસ્તાની લશ્કરને સંઘર્ષ પૂર્વેના સીમાડા સુધી પાછા તગેડી મૂકવાનું શક્ય બન્યું હતું. યુદ્ધમાં બહાદુરી અને નેતૃત્વની કદર કરીને ભારત સરહદે કૅપ્ટન અનુજ નાયરને મરણોત્તર મહાવીર ચક્ર એવૉર્ડ જાહેર કર્યો હતો. કૅપ્ટન નાયરના સાથી સૈનિક તેજવીર સિંહે સદ્ગત પ્રત્યે માન વ્યક્ત કરતા પોતાના પુત્રનું નામ અનુજ પાડ્યું હતું. કૅપ્ટન અનુજ નાયરના પિતા એસ.કે.નાયરે પુત્રની શહાદત માટે ગર્વની લાગણી વ્યક્ત કરી પણ સાથોસાથ દેશના રાજકારણીઓ અને અમલદારો પર આકરાં ટીકાસ્ત્રો વરસાવ્યા. હકીકતમાં કારગિલ જંગને સંપૂર્ણ યુદ્ધ ગણવાને બદલે 'યુદ્ધ જેવી સ્થિતિ' ગણાવાઇ હતી. આની સામે વિરોધ વ્યક્ત કરતાં નાયર સાહેબે કહ્યું હતું કે મારો પુત્ર ભલે યુદ્ધમાં શહીદ થાય પણ 'યુદ્ધ જેવી સ્થિતિ'માં એનો જીવ ન જવો જોઇએ કારણ કે મૃત્યુ જેવી કોઇ વસ્તુ નથી, મૃત્યુ જ છે. કાં જીવન છે કાં મોત. એ જ રીતે 'યુદ્ધ જેવી સ્થિતિ' ન હોઇ શકે, કાં યુદ્ધ હોય કાં શાંતિ પાકિસ્તાની ઘૂસણખોરોને દેશની આટલા અંદર આવવા દેનારાઓને કેમ સજા થતી નથી એવો સવાલ તેમણે પૂછ્યો હતો જે હજી સુધી અનુત્તર છે. પુત્રને ગુમાવનારા નાયરસાહેબ અનુજના કિસ્સા વર્ણવતા થાકતા નહોતા. યુદ્ધ વખતે દુશ્મનને પકડી લે, ત્યારે એ કેદીના નામ,માતા-પિતાના નામ,ગામના નામ નોંધી રાખતો હતો. એ એમના હાથની છાપ પણ કાગળ પર લઇ લેતો હતો. એ યુદ્ધના મોરચેથી નિયમિતપણે પત્ર લખતો હતો. નાયર સાહેબને હજી સાંભરે છે કે કોઇ રિર્પોટરે કૅપ્ટન અનુજને પૂછ્યું કે તમે સૈનિક કેમ બન્યા ? જવાબ મળ્યોે કે મારે સિયાચીન જોવું હતું અને એ જાણવું હતું કે કોણ વધુ મજબૂત શક્તિશાળી છે. હું કે સિયાચીન ? કૅપ્ટન અનુજની બહાદુરીનો વિચારતા કરી મૂકે એવો એક કિસ્સો. દસમા ધોરણમાં ભણતી વખતે ભયંકર અકસ્માત નડ્યો હતો. પગનાં ઘૂંટણથી તળિયા સુધીના સ્નાયું ચીરાઇ ગયા હતા. કેવી પીડા થતી હશે? છતાં ૧૬ વર્ષના અનુજે એનેસ્થેટિસ્ટની મદદ વગર ૨૨ ટાંકા લેવડાવ્યા. આનું કારણ આપતા બહાદુર બેટાએ પિતાને કહ્યું : પીડા તો મગજમાં રહે, પગમાં નથી. કલ્પના કરી જુઓ કે કારગિલ જેવી કોઇકની ભૂલ માટે કૅપ્ટન અનુજ નાયર બત્રીસ લક્ષણા જવાનો કસમયે ખપી ન ગયા હોત તો દેશ અને સમાજ માટે કેટકેટલું કરી શક્યા હોત ?

__._,_.___

Posted by: Kishor Mehta <devdrashti@hotmail.com>

Reply via web post

•

Reply to sender

•

Reply to group

•

Start a New Topic

•

Messages in this topic (1)

Upgrade your account with the latest Yahoo Mail app

Get organized with the fast and easy-to-use Yahoo Mail app. Upgrade today!

World's Best forwarded emails...

Spread a word to join amdavadis4ever-subscribe@yahoogroups.com

To translate the posted material into your native/regional language,
please visit http://translate.google.com/

Like us on facebook: amdavadi amdavadi

Visit Your Group