[amdavadis4ever] કેલિડોસ્કોપ - Gujarati (Posted by B D Jesrani)

 

Please use http://translate.google.com/ to translate this article to Language of your choice. તમારે સુખી થવું છે? કેલિડોસ્કોપ : મોહમ્મદ માંકડ જીવનમાં દરેક મનુષ્યને સુખી થવું છે. જગતના તમામ ધર્માચાર્યો, ફિલસુફો અને વિચારકો માનવીનું દુઃખ દુર કરવાના માર્ગો વિચારતા રહે છે. સુખની પ્રાપ્તિ માટે સામાન્યમાં સામાન્ય માનવી શું કરી શકે એ વિશેની ચર્ચા આપણે ગયા સપ્તાહે કરેલી. હવે વધુ કેટલાંક મુદ્દાઓ વિશે વાત કરીએ. ૧. અનિશ્ચિતતાનો ત્યાગ સુખ અને અનિશ્ચિતતા સાથે રહી શકાતાં નથી. લટકતી અનિશ્ચિતતા કરતાં નિશ્ચિત થયેલા દુઃખનો ભાર માણસને ઓછો લાગે છે. આ બાબતમાં પેલા જોડા ફેંકનાર પાડોશીનો પ્રખ્યાત ટૂચકો યાદ રાખવા જેવો છે. એક લહેરીલાલ, કુંવારો આદમી રોજ રાત્રે મોડો ઘેર આવતો અને ઘેર આવતાં જ પોતાના જોડા કાઢીને રૂમમાં ફેંકતો. એ અવાજથી એની નીચેના રૂમમાં રહેનાર માણસને ખૂબ જ ત્રાસ થતો. એકવાર એણે પોતાના પાડોશીને પોતાની તકલીફની વાત કરી. કુંવારા આદમીએ દિલગીરી જાહેર કરી અને હવેથી પોતે આમ નહિ કરે એમ કહ્યું. પરંતુ રાત્રે ઘેર આવ્યો ત્યારે એ વાત એ ભૂલી ગયો અને ઘરમાં દાખલ થતાં જ પગમાંથી જોડો કાઢીને રૂમમાં ફેંક્યો. પણ તરત જ એને પોતાના પાડોશીની વાત યાદ આવી ગઈ, એટલે બીજો જોડો ધીમેથી કાઢીને મૂકી દીધો. ઘણીવાર પછી નીચેથી અવાજ આવ્યો, 'બીજો જોડો કાઢીને ફેંકી દો, એટલે હું ઊંઘી જાઉં.' નિશ્ચિત થયેલું દુઃખ આપણે ઉપાડી શકીએ છીએ, પરંતુ અનિશ્ચિતતા આપણને ચેન લેવા દેતી નથી. જોકે, જિંદગીમાં કેટલીક અનિશ્ચિતતાઓ તો રહેવાની જ. એટલે તો જિંદગી સંપૂર્ણ સુખમય નથી, પરંતુ એમાં આપણે વધારો ન કરવો જોઈએ. જો અનિશ્ચિતતા, પાડોશીના જોડા જેમ, લટકતી રહે તો આપણને નિરાંતે ઊંઘ આવે નહિ અને જ્યાં નિરાંત ન હોય ત્યાં સુખ ન હોય. ૨. વિધાયક વિચારસરણી આપણાં કેટલાંક દુઃખો આપણા નકારાત્મક વિચારોમાંથી જન્મતાં હોય છે. ક્રોધ કે ઈર્ષ્યા એના કરનારને જ નુકસાન કરે છે. માણસ જ્યારે ક્રોધ કરે છે ત્યારે તેના બ્લડપ્રેશર ઉપર, હૃદય ઉપર અને અન્ય ગ્રંથિઓ ઉપર અસર થાય છે. ક્રોધથી મૃત્યુ થવાના દાખલા પણ નોંધાયા છે. ઈર્ષ્યા પણ એવું જ ઝેર છે. જેની ઈર્ષ્યા માણસ કરે છે એને એથી કશું જ નુકસાન થતું નથી, પરંતુ ઈર્ષ્યા કરનારને જ નુકસાન થાય છે. ઝેરી પદાર્થો કરતાં પણ નકારાત્મક વિચારો અને લાગણીઓનું ઝેર માણસને વધારે નુકસાન કરે છે. ચિંતા, ધિક્કાર અને લોભનું પણ એવું જ છે. ચિંતા માણસના સુખને સૂકવી નાખે છે. પાચનક્રિયા, લોહીનું દબાણ અને અન્ય કેટલીક બાબતો ઉપર એ સીધી અસર કરે છે. એ જ રીતે, સારી લાગણીઓ અને સારા વિચારો માણસના શરીર અને મન ઉપર સારી અસર કરે છે. ખરાબ સ્થિતિમાં આવી પડયા હોઈએ ત્યારે પણ સારા વિચારો કરવા, ખુશ રહેવું, આનંદમાં રહેવું, એ સુખપ્રાપ્તિનો સચોટ માર્ગ છે. કામ અઘરું છે, પરંતુ પરિણામદાયી છે. પ્રયત્નપૂર્વક હસીને અને ખુશનુમા વાતાવરણ રાખીને ગંભીર રોગોને દૂર કર્યાના દાખલાઓ નોંધાયા છે. શરીર અને મન પરસ્પર એવી રીતે સંકળાયાં છે કે એકની અસર બીજા ઉપર થાય જ છે. શરીરની ક્રિયાઓની અને બહારના વાતાવરણની મન ઉપર અસર થાય છે. એ જ રીતે મનમાં પસાર થતાં વિચારોની અસર શરીર ઉપર થાય છે અને સુખ માટે શરીર અને મન બંને બરાબર હોય તે જરૂરી છે. ઘણીવાર આપણે શારીરિક કે ભૌતિક સ્થિતિ ફેરવી શક્તા નથી, પરંતુ નકારાત્મક વિચારોનો ત્યાગ જરૂર કરી શકીએ છીએ. અગાઉ કહ્યું તેમ એ અઘરું છે પણ સારાં પરિણામો આપનારું છે. આપણા જીવનની દરેક સારી વસ્તુનો પાયો આપણા રચનાત્મક વિચારો ઉપર રચાયેલો હોય છે. સુખનો પાયો પણ એવા વિચારો ઉપર જ છે. ૩. શ્રદ્ધાપૂર્વકનું જીવન શ્રદ્ધા વિષે આપણે જાણીએ છીએ અને છતાં સમજાવી શક્તા નથી. શ્રદ્ધા અને અંધશ્રદ્ધામાં ફેર છે પરંતુ એનો તફાવત સમજાવવાનું પણ મુશ્કેલ છે. અંધશ્રદ્ધા અવૈજ્ઞાાનિક હોય છે. તેમાં સ્વાર્થ હોય છે. ઘણીવાર ડર ઉપર તે નભતી હોય છે. અંધશ્રદ્ધા માણસનાં બંધનો વધારે મજબૂત કરે છે. તે મુક્તિ આપી શક્તી નથી, એટલે સુખ પણ આપી શક્તી નથી. શ્રદ્ધા અનુભવ કે અનુભૂતિ પર આધારિત છે. તેમાં સ્વાર્થ કે ડર હોતો નથી. અમુક કામ કરવાથી પોતાને લાભ થશે કે પૈસા મળશે, એવી ભાવના શ્રદ્ધામાં નથી હોતી. અમુક કામ નહિ કરવાથી પોતે હેરાન થશે, દૈવ રૂઠશે એવો ડર પણ શ્રદ્ધામાં નથી હોતો. શ્રદ્ધા પ્રેમમાંથી જન્મે છે. એટલે જ માણસ જેનામાં શ્રદ્ધા મૂકે છે તેના ઉપર પોતાની જાત કરતાં પણ વિશેષ વિશ્વાસ મૂકે છે. શ્રદ્ધાની વાત કરીએ ત્યારે તેમાં આત્મશ્રદ્ધાની વાત પણ આવી જ જાય છે. આત્મશ્રદ્ધા એટલે પોતાની જાત ઉપરનો વિશ્વાસ. પણ એ જાત કઈ? એ જાત એટલે માત્ર પાંચ કે સાત ફૂટનું શરીર નહિ. એ જાત એટલે જે બહાર હરેફરે છે તે નહિ. એ જાત એટલે સમય અને સંજોગો વચ્ચે જકડાયેલો માનવી નહિ. એ જાત એટલો તો, આ બધાંથી પર એવું કોઈ તત્ત્વ જેના ઉપર ખરાબમાં ખરાબ અને તદ્દ્ન વિપરીત સંજોગોમાં પણ કોઈપણ દેખીતા કારણ વિના માણસ વિશ્વાસ રાખી શકે અને આવી જાતનો વિશ્વાસ એટલે જ આત્મવિશ્વાસ કે આત્મશ્રદ્ધા. આવી જ શ્રદ્ધા માણસ કોઈક અગમ્ય તત્ત્વ ઉપર પણ મૂકે. અત્યંત વિક્ટ પરિસ્થિતિમાં પણ જેમ પ્રેમી પોતાની પ્રેમિકાના ખોળામાં માથું મૂકીને નિશ્ચિત બની જાય કે પ્રેમિકા પોતાના પ્રેમીનો હાથ પકડીને નિશ્ચિત બની જાય, એમ શ્રદ્ધાવાન મનુષ્ય પોતાને જેના ઉપર શ્રદ્ધા હોય એના સ્મરણમાત્રથી નિશ્ચિત બની શકે અને આવી શ્રદ્ધા જ માણસને કપરાં દુઃખોમાંથી પાર લઈ જઈ શકે. વિક્ટર હ્યુગોએ સાચું કહ્યું છે કે, શ્રદ્ધાથી બહુ ઓછું સિદ્ધ થઈ શકે છે, પરંતુ શ્રદ્ધા વિના તો કશું જ થઈ શક્તું નથી. અને આવી શ્રદ્ધા માનવીમાત્રામાં, એક યા બીજા પ્રકારે રહેલી હોય જ છે. અને શ્રદ્ધા હોય ત્યાં અવિશ્વાસ ન હોય, શ્રદ્ધા હોય ત્યાં શંકા ન હોય, શ્રદ્ધા હોય ત્યાં ચિંતા ન હોય, શ્રદ્ધા હોય ત્યાં અનિર્ણાયકતા ન હોય. શ્રદ્ધા હોય ત્યાં ડર ન હોય. શ્રદ્ધા હોય ત્યાં ધિક્કાર ન હોય, એટલે જ શ્રદ્ધા હોય ત્યાં સુખ હોય.   શ્રદ્ધા પોતાની હાજરીમાત્રથી જ કેટલીક નકારાત્મક વસ્તુઓનો નાશ કરે છે. શ્રદ્ધા એક દીવો છે, એના પેટાવાથી જ અંધારું નાશ પામે છે. એટલે સુખ માટે શ્રદ્ધાની સૌથી પહેલી અને સૌથી વધુ જરૂર છે.

__._,_.___

---

Posted by: imamdavadi@ymail.com

---

Reply via web post

•

Reply to sender

•

Reply to group

•

Start a New Topic

•

Messages in this topic (12)

World's Best forwarded emails...

Spread a word to join amdavadis4ever-subscribe@yahoogroups.com

To translate the posted material into your native/regional language,
please visit http://translate.google.com/

Like us on facebook: amdavadi amdavadi

Visit Your Group

• New Members 61

• Privacy • Unsubscribe • Terms of Use

.

__,_._,___