[amdavadis4ever] જાપાન-સમજૂતી થી ચીનનાં પે ટમાં કેમ તેલ રેડાયું છે?

 

Please use http://translate.google.com/ to translate this article to Language of your choice. જાપાન-સમજૂતીથી ચીનનાં પેટમાં કેમ તેલ રેડાયું છે?  આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રવાહ : વિવેક દવે એશિયામાં રાજકીય અને આર્થિક ક્ષેત્રે ઝડપથી સ્થિતિ બદલાઇ રહી છે. સ્થિતિને અનુરૂપ દેશો વચ્ચે નવી ધરીઓ આકાર લઇ રહી છે. જપાનના વડા પ્રધાન શિન્જો અને ભારતીય વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની મુલાકાતમાં અત્યંત મહત્ત્વની અને લાંબા ગાળાની સોળ જેટલી સમજૂતીઓ થઇ છે. બંને દેશોના વડાઓએ સફળ મંત્રણાના અંતે પત્રકાર પરિષદ સંબોધી ત્યારે એશિયામાં પલટાતા પવનની દિશા ખૂલતી જણાઇ. નરેન્દ્ર મોદીએ અત્યંત સૂચક રીતે ઘોષણા કરી કે, 'ભારતના આર્થિક સપનાં સાકાર કરવામાં જાપાન કરતાં અન્ય કોઇ મિત્ર દેશને મોટું સ્થાન નહીં હોય.'જાપાનને ભારતના વિકાસ માટેના સૌથી મોટા ભાગીદારનું સ્થાન અપાયું. જાપાને ભારતમાં હાઇસ્પીડ રેલવે સિસ્ટમ માટે ૧૫ અબજ ડોલરની સહાય કરવા સમજૂતી કરી છે. આ પૈકી ૧૨ અબજ ડોલર તો અત્યંત નજીવા વ્યાજે ઓફર કરી છે. જાપાને આ સાથોસાથ સહાયની પુનઃ ચુકવણી માટેની શરતો પણ સાવ હળવી ફૂલ રાખી છે, એટલું જ નહીં, હાઇસ્પીડ રેલવે સિસ્ટમ માટે કેટલાંક સાધનોનું ભારતમાં જ ઉત્પાદન કરવાની પણ જાપાને ખાતરી આપી છે. આ સમજૂતીના કેટલાક અવળા પડઘા પણ પડતા સાંભળવા મળ્યા છે. ભારત- જાપાન સમજૂતીઓ પૈકી કેટલીક સામે ચીને નારાજગી વ્યક્ત કરવાનું બાકી રાખ્યું નથી. ભારત-અમેરિકા લશ્કરી કવાયતમાં જાપાનને કાયમી રીતે જોડવાની સમજૂતી ચીનને કઠે એ સ્વાભાવિક છે. ભારતે પણ સાઉથ ચાઇના સીમાં 'કોઇ દેશે અન્ય દેશનાં ક્ષેત્રમાં દખલગીરી કરવી ન જોઇએ' તેવી સ્પષ્ટતા કરી હોઇ ચીન છંછેડાયો છે. આ ઉપરાંત પણ હાઇસ્પીડ રેલવે સિસ્ટમમાં ચીન દેખીતી રીતે સ્પર્ધામાં પહેલો હોવા છતાં જાપાને બાજી મારી લેતાં ચીનની પીછેહઠ થઇ છે. ચીન આ કડવો ઘૂંટડો પચાવી શકતો નથી. તેણે પોતે ભારતમાં હાઇસ્પીડ રેલવે નેટવર્ક માટે પોતે હજી પણ તૈયાર હોવાનો ઉલ્લેખ કરી પોતાનો ક્લેઇમ ચાલુ રાખ્યો છે, જોકે જાપાન જેટલા હળવા વ્યાજદરે આટલા લાંબા ગાળાની સહાય ચીન કરી શકે તેમ નથી. ભારત એ સારી રીતે સમજે છે. ચીનની આજની મજબૂત સ્થિતિના પાયામાં પણ જાપાન છે. ૧૯૯૦ના દાયકામાં આજે ભારતની ગણતરી થાય છે એમ ચીન રોકાણ માટેનાંં સ્થળ તરીકે ગણાતો હતો. ૧૯૯૦થી ૧૯૯૬ વચ્ચે આધુનિકીકરણ માટે ચીનને ૪૩૫ અબજ ડોલરના વિદેશી રોકાણના કમિટમેન્ટ મળ્યાં હતાં. આ રોકાણમાં જાપાનનું રોકાણ સૌથી વધુ નોંધપાત્ર હતું. શાંઘાઇમાં કુલ જેટલું રોકાણ કમિટ કરાયું હતું તેમાનું ૧૧ ટકા રોકાણ તો એકલા જાપાનનું હતું. આ સમયે જાપાન એશિયાનાંં સિંગાપુર, હોંગકોંગ, સાઉથ કોરિયા અને તાઇવાનમાં પણ જંગી રોકાણ કરતો હતો. થાઇલેન્ડ, ઇન્ડોનેશિયા મલેશિયામાં પણ જાપાનનાંં રોકાણોથી વિકાસ નોંધાઇ રહ્યો હતો. આ દેશો અને પ્રદેશો આજે સમૃદ્ધ થઇ ગયા છે, વિકસિત થઇ ગયા છે. ચીન તો આજે એ ઝડપે સમૃદ્ધ થઇ ગયો છે કે તેને એક જમાનામાં મદદ કરનાર જાપાન આજે તેની સાથે સ્પર્ધા કરવા શક્તિમાન રહ્યો નથી, આમ છતાં જપાનના વડા પ્રધાન શિન્ઝો આબેએ ફરીથી ભારતને એ રીતની સહાયની ઓફર કરવા માંડી છે જે એક જમાનામાં તેણે ચીનના વિકાસ માટે કરી હતી. આજે સ્થિતિ એ આવીને ઊભી છે કે જાપાનને ચીનની સ્પર્ધામાં ઊતરવું પડયુંું છે. ચીન ઝડપભેર એશિયામાં પોતાની આણ વિસ્તારી રહ્યો છે. યુરેશિયા અને ભારત-પેસિફિકમાં 'વન બેલ્ટ, વન રોડ' (ઓબીઓઆર)ની ચીને આક્રમક પહેલ કરી છે. બીજી તરફ જાપાને 'પાર્ટનરશિપ ફોર કવોલિટી ઇન્ફ્રાસ્ટ્રચર' (પીક્યુઆઇ)ની પહેલ આદરી છે. જાપાનના વડા પ્રધાને તેની સામે પીક્યુઆઇ પહેલ આદરી છે. ચીનની યુરેશિયા ક્ષેત્રમાં રેલવે, રસ્તા અને પાઇલપાઇનના નેટવર્ક તેમજ હિંદ મહાસાગર અને પેસિફિક સમુદ્ર સાથેની મેરિટાઇમ ફેસિલિટીની મહાત્ત્વાકાંક્ષી ઓબીઓઆર પહેલ જેટલી આક્રમક નથી, આમ છતાં જાપાનની 'પીક્યુઆઇ' પહેલ વધુ ભરોંસાપાત્ર જણાય છે. વિકાસસહાય મેળવવા માગતા દેશો પણ જુએ કે વિકાસશીલ દેશને આંતરમાળખાકીય વિકાસમાં મદદ કરવાનો અનુભવ જાપાનને વધુ છે. આ ઉપરાંત જાપાન સાથેની સમજૂતીમાં કોઇ 'હિડન કોસ્ટ'નો ખતરો રહતો નથી, એટલું જ નહીં સહાયનાં નામે ચીનની જેમ દેશ-પ્રદેશમાં જાપાન અડિંગો જમાવે એવો ડર પણ રહેતો નથી. ચીને એશિયામાં ધરખમ પ્રોજેક્ટ્સની યોજનાઓ આગળ ધપાવવા માંડી છે. ૪૬ અબજ ડોલરના ખર્ચે તે ચીન-પાકિસ્તાન ઇકોનોમિક કોરિડોર વિકસાવી રહ્યો છે. આ ઉપરાંત ભારત સાથે તે ચીનના યુનાન પ્રાંતથી કમ્મિંગથી માંડી બાંગ્લાદેશ, મ્યાનમાર થઇ કોલકાતા સુધી કોરિડોર વિકસાવવાની તૈયારી કરી રહ્યો છે. ચીનની આ ધરખમ યોજનાઓ સામે ભારત ડઘાઇ ગયેલી સ્થિતિમાં છે. આ ઉપરાંત પણ તિબેટમાં ચીન ઝડપથી ટ્રાન્સપોર્ટ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રકચરની સવલતો વિકસાવી રહ્યો છે. નેપાળ અને ભૂતાનને તે પોતાની સાથે રેલવે નેટવર્કથી જોડવાની દિશામાં આગળ ધપી રહ્યો છે. આ તમામ વિસ્તરણ ભારતની ભીંસ વધારી રહ્યા છે. સામે પક્ષે ચીનની આ બધી પહેલમાં ભારત હા કે ના કંઇ કહી શકે તેવી સ્થિતિમાં નથી. ભારત પાસે એવા રિસોર્સ પણ નથી કે તે ચીનના મુકાબલામાં ઊતરી તેની સામે પડી શકે.   આ સંજોગોમાં જાપાનના વડા પ્રધાન શિન્જો આબે સાથે લાંબા ગાળાની ભાગીદારી ઊભી કરી નરેન્દ્ર મોદીએ રાજકીય મુત્સદ્દી દાખવી છે. તાજેતરમાં ચીને ઇન્ડોનેશિયા અને થાઇલેન્ડમાં હાઇસ્પીડ રેલવે નેટવર્કના કોન્ટ્રાક્ટ મેળવીને પોતાનું વર્ચસ્વ પુરવાર કર્યું હતું. આ સમયે વિશાળ ભારતમાં હાઇસ્પીડ રેલવે નેટવર્કની સમજૂતી ભરોંસાપાત્ર જાપાન સાથે સાધીને ભારતે ચીનને ઝટકો આપ્યો છે. બીજી તરફ, જાપાન સાથે આ સમજૂતીઓને લઇ ભારત-અમેરિકા જાપાનની ધરી વધુ મજબૂત બનાવી છે.

__._,_.___

---

Posted by: Bhupendra Jesrani <jesranibd@yahoo.co.in>

---

Reply via web post

•

Reply to sender

•

Reply to group

•

Start a New Topic

•

Messages in this topic (1)

World&#39;s Best forwarded emails...

Spread a word to join amdavadis4ever-subscribe@yahoogroups.com

To translate the posted material into your native/regional language,
please visit http://translate.google.com/

Like us on facebook: amdavadi amdavadi

Visit Your Group

• New Members 60

• Privacy • Unsubscribe • Terms of Use

.

__,_._,___