[amdavadis4ever] 26/12..બાકીની વ ાત સોમવારે...... ગુડ મૉર્નિંગ - સ ૌરભ શાહ..મોરારિબ ાપુ અને કિન્નર સ માજ: અવ્યવસ્થાનો સ્વીકાર ગુડ મૉર ્નિંગ - સૌરભ શાહ

 

Please use http://translate.google.com/ to translate this article to Language of your choice. મોરારિબાપુ અને કિન્નર સમાજ: અવ્યવસ્થાનો સ્વીકાર ગુડ મૉર્નિંગ - સૌરભ શાહ   છક્કા, હિજડા અને પાવૈયા - આ શબ્દો જિંદગીમાં મેં ક્યારેય મારાં લખાણોમાં વાપર્યા નથી ને આજે આ પહેલી ને છેલ્લીવાર વાપરી રહ્યો છું. વ્યંઢળ શબ્દ પ્રત્યે પણ મને અણગમો છે અને એક કબૂલાત કરું તો એ આખા સમાજ પ્રત્યે જ અણગમો છે, સુધારીને લખું, અત્યાર સુધી અણગમો હતો, પણ પૂ. મોરારિબાપુની મુંબઈના પાદરે આવેલા મુલુંડ ચેક નાકા પાસે થાણેમાં ચાલતી રામકથા નામે 'માનસ: કિન્નર'માં ગયા શનિવારના પહેલા જ દિવસે બાપુએ જે વાત કરી તેને કારણે આ કિન્નર સમાજ વિશે હું ગંભીરતાથી વિચારતો થઈ ગયો. રવિવારે, બીજા દિવસની, કથામાં બાપુએ તુલસીકૃત રામચરિત માનસમાંની ૧૬ ચોપાઈઓનો ઉલ્લેખ કર્યો જેમાં આદરપૂર્વક કિન્નરોનો ઉલ્લેખ થયો છે.    ત્રીજા અને ચોથા દિવસે રામાયણ ઉપરાંત આપણા બીજાં અનેક શાસ્ત્રોનાં ઉદાહરણો આપીને બાપુ કહેતા રહ્યા કે આ કિન્નર સમાજ પરમાત્માએ સર્જેલી અવ્યવસ્થાનો એક ભાગ છે. ભગવાને એમને આવા બનાવ્યા એમાં એમનો કોઈ વાંક નથી. શતાબ્દીઓથી આ સમાજને વગર કારણે આપણે, સભ્ય ગણાતા લોકો, ધુત્કારતા આવ્યા છીએ અને એને કારણે તેઓ અપમાનિત થતા આવ્યા છે. એમને આપણે મેઈન સ્ટ્રીમમાં સ્વીકાર્યા નથી એટલે એમની પાસે આજીવિકા માટે અત્યારે એમની જે પ્રચલિત પ્રવૃત્તિઓ છે તે જ છે. સદીઓથી તેઓ મુખ્ય પ્રવાહની બહાર રહ્યા હોવાથી સ્વાભાવિક રીતે જ એમનો બંડખોર મિજાજ જોઈને આપણે એમનાથી વધુ દૂર જઈએ છીએ.   પૂ. મોરારિબાપુએ અનેક ઉદાહરણો ટાંકીને કિન્નર સમાજનું મહત્ત્વ સ્થાપિત કર્યું. એ પછી ચોથા દિવસે, મંગળવારે સાંજે મારાથી ન રહેવાયું અને મેં બે હાથ જોડીને બાપુને કહ્યું કે તમે મારી આંખો ખોલી નાખી. મને અત્યારે પસ્તાવો થાય છે કે મેં હંમેશાં આ લોકો સાથે દુર્વ્યવહાર કર્યો છે. મેં ક્યારેય રિક્શામાં જતાંઆવતાં સિગ્નલ પર આ લોકો આવે ત્યારે એમની સાથે માનવીય વ્યવહાર કર્યો જ નથી. બીજા કોઈ ભિક્ષુક આવે ત્યારે કોઈ વખત એમના હાથમાં કંઈક મૂકીએ, મોટાભાગે કંઈ ન મૂકીએ અને 'માફ કરો' કહીને દૂર કરીએ, પણ કોઈ કિન્નર આવીને હાથ લંબાવે તો એનું અપમાન કરીને તરછોડીએ અને ભૂલેેચૂકેય જો એ સ્પર્શ કરે તો ગુસ્સામાં બે ભલાબૂરા શબ્દો કહીને એને વધારે તિરસ્કૃત કરીએ. મેં મંગળવારે સાંજે બાપુને કહ્યું: 'આ ચાર દિવસની કથા સાંભળ્યા પછી મને મારી જાત માટે ધિક્કાર છૂટે છે કે આ લોકોને પૈસા આપવાની મારી ત્રેવડ ન હોય કે ત્રેવડ હોય છતાં દાનત ન હોય તો મારે એમને હડધૂત કરવાને બદલે શાંતિથી બે હાથ જોડીને માફી માગી લેવાની હોય પણ આવું વર્તન તો ન જ કરવાનું હોેય.'   આ લખું છું ત્યારે તો નવ દિવસીય કથામાં બીજા ત્રણ દિવસ ઉમેરાઈ ગયા છે અને બાપુ હજુ વધુ ને વધુ પ્રમાણો ઉમેરતા જ જાય છે જેને કારણે તમારો એ સમાજ ઉપરનો તિરસ્કાર તો ઓગળી જ જાય, એટલું જ નહીં હવે તો એમના માટે સહાનુભૂતિ થઈ રહી છે અને સાતમા દિવસની કથા પછી તો કિન્નર સમાજ માટે આદરભાવ થઈ રહ્યો છે. આપણા બધા કરતાં તેઓ ઘણી ઊંચી કોટિના જીવ છે. આ નાનકડા લેખમાં હું બાપુએ આપેલાં શાસ્ત્રોક્ત પ્રમાણો તેમ જ એમની 'તલગાજરડી સમજ'ની સ્પષ્ટતાઓનો સમાવેશ નહીં કરી શકું. બાપુ જ્યારે જ્યારે કથામાં પોતાના મૌલિક અને આગવા વિચારો રજૂ કરે છે ત્યારે 'આ મારું પોતાનું મૌલિક છે' એવા અહમભાવવાળી જુબાનને બદલે એકદમ અહંકારરહિત શબ્દપ્રયોગ વાપરે છે: 'તલગાજરડી સમજ'. (તલગાજરડા એટલે શું એ પણ હવે તમને સમજાવવાનું? ન એ ગામ તલના વ્યાપાર માટે ફેમસ છે, ન ગાજરની ખેતી માટે. મહુવાની બાજુમાં આવેલું બાપુનું આ વતન હવે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પોરબંદર અને વડનગર જેટલું જ મશહૂર છે).   જો તમને પૂ. મોરારિબાપુની વાણીમાં શ્રદ્ધા હોય અને મારી વિશ્ર્વસનીયતામાં, તો એક કામ તમે કરો. યુ ટ્યુબ પર માનસ: કિન્નર સર્ચ કરીને પહેલા દિવસથી શરૂ કરીને સાતેય દિવસની કથાના ચાર-ચાર કલાકની વીડિયો ધ્યાનથી સાંભળો. આજની તો લાઈવ 'આસ્થા' પર જોઈ શકશો. સાડા નવથી દોઢ. કાલે રવિવારે છેલ્લો દિવસ. અનુકૂળતા હોય તો ટીવી પર જોવાને બદલે સીધા થાણે જ પહોંચી જજો. હું તમને ચેલેન્જ મારીને કહું છું કે નવ દિવસની કથાના કુલ પાંત્રીસ-છત્રીસ કલાકનું શ્રવણ-દર્શન કરીને કિન્નર સમાજ પ્રત્યેનો તમારો અભિગમ બદલાઈ ન જાય તો મારું નામ બદલી નાખજો. નવું નામ બાપુ જે કહે તે રાખીશું, પણ એવી નોબત જ નહીં આવે એવી મને ગળા સુધી ખાતરી છે.   પૂ. મોરારિબાપુએ ગઈ કાલે પૂર્ણાહુતિ પામેલી થાણેની રામકથા 'માનસ: કિન્નર'માં કહેલી એક વાત મારા ચિત્તમાં સજ્જડ ચોંટી ગઈ છે કે કુદરતમાં જેમ કર્મનો સિદ્ધાંત છે કે ખાડો ખોદે તે પડે તેમ એમાં વિશિષ્ટ અપવાદો પણ છે. કર્મ તમે કરો ને એનું ફળ મને મળે. કર્મ હું કરું અને એનું ફળ મને મળવાને બદલે તમને મળે. (અર્થાત્ મારું ભલું થયું હોય તો એમાં મારા નહીં પણ તમારા કર્મનો ફાળો હોય એવું બને. તમારું બૂરું થયું હોય એમાં તમને તમારા કર્મનો બદલો ન મળ્યો હોય પણ મેં ખોદેલા ખાડામાં તમે પડ્યા હોય એવું પણ બને).   કુદરતમાં આવી ઘણી અવ્યવસ્થા છે. કિન્નરો આવી જ અવ્યવસ્થાનો એક ભાગ છે. એમાં એમનો કોઈ વાંક નથી. ડૉ. પ્રકાશ કોઠારી આંતરરાષ્ટ્રીય ખ્યાતિ અને માન્યતા પ્રાપ્ત સેક્સોલૉજિસ્ટ છે. સ્ત્રી અને પુુરુષની જાતીય સમસ્યાઓનું નિરાકરણ શાસ્ત્રીય રીતે સહૃદયતાથી કરવા માટે તેઓ જાણીતા છે. એમના કહેવા પ્રમાણે ભગવાને જેમને શરીર પુરુષનું આપ્યું પણ (ભૂલમાં કે ઉતાવળમાં) મન સ્ત્રીનું આપ્યું અથવા તો શરીર સ્ત્રીનું આપ્યું પણ મન પુુરુષનું આપ્યું તેમાંથી આ કિન્નર સમાજ બન્યો છે. ભગવાનની આ ભૂલ, કુદરતની અવ્યવસ્થા આપણે સ્વીકારી લેવાની હોય. આ 'સ્વીકાર'ની વાત બાપુએ કથાના પહેલાં જ દિવસે ભૂમિકા બાંધતી વખતે ઘણી ઉમદા રીતે શ્રોતાઓ સમક્ષ મૂકી હતી. 'આપણને ઉપદેશકની જરૂર નથી, સુધારકની પણ જરૂર નથી, સ્વીકારકની જરૂર છે' એવા એમના વિધાન વિશે એક આખો સ્વતંત્ર લેખ લખી શકાય, જે હું લખવાનો જ છું- મંગળવારે. પણ આજે કિન્નરસમાજ વિશેની બાપુની વાતને પૂરી કરું.   'માનસ: કિન્નર' રામકથા દ્વારા બાપુએ ફરી એકવાર પુરવાર કર્યું છે કે નવ-નવ દિવસ સુધી ચાલતી એમની રામકથા કોઈ ધાર્મિક ટાઈમપાસ કે અધ્યાત્મિક મનોરંજન નથી. એમના માટે દરેક રામકથા એક નવો જ મુદ્દો સમાજ સુધી પહોંચાડવાનું સાધન છે. એ મુદ્દો સામાજિક હોય, વૈચારિક હોય, અધ્યાત્મિક હોય- જીવનના કોઈ ને કોઈ ખૂણાને સ્પર્શતો હોય. રાજા રામમોહન રોય, જ્યોતિબા ફુલે, બાબાસાહેબ આંબેડકર વગેરે મહાનુભાવો હવે આપણા માટે ઈતિહાસનાં પાત્રો છે, ટપાલટિકિટ પર જેમનો ચહેરો છપાય છે એવી આ દેશની વિરાટ વિભૂતિઓ છે. વિધવા, કન્યા શિક્ષણ કે દલિતો માટે તેઓએ જે કામ કર્યું એને કારણે એ સૌને હવે આપણે સમાજની મુખ્યધારામાં સ્વીકારવાની શરૂઆત કરી છે.   આવતીકાલનો ઈતિહાસ લખાશે ત્યારે કિન્નર સમાજની બાબતમાં આ જ રીતે પૂ. મોરારિબાપુનું નામ લખાશે. એમણે કરેલી આ પહેલને પરિણામે આવતા એકાદ દસકામાં ક્રમશ: કિન્નરો પ્રત્યેનો તિરસ્કાર ભૂંસાઈને તેઓ પણ મારા તમારા જેવા જ કાળા માથાના માનવી છે એવી લાગણી સમાજમાં ફેલાશે અને જ્યારે એમની આવી સ્વીકૃતિ વ્યાપક બનશે ત્યારે તેઓ એમની આજીવિકાનાં પ્રચલિત સાધનોને છોડીને આપણી જેમ જ શૉપિંગ મૉલમાં સેલ્સ પર્સન તરીકે, બૅન્કમાં કૅશિયર તરીકે, તાતા-રિલાયન્સમાં પરચેઝ મૅનેજર તરીકે કે પછી નાની-મોટી કંપનીઓમાં કલાર્કથી લઈને મૅનેજિંગ ડિરેકટર તરીકેના પદ પર ફરજ બજાવતા થઈ જશે. પણ પહેલી શરત સમાજની સ્વીકૃતિની જેથી તેઓ આદરભર્યું જીવન જીવી શકે, શિક્ષણ તેમ જ વ્યવસાયી તાલીમ પામી શકે. અને આ સ્વીકૃતિ અપાવવાનું અશક્ય લાગતું કામ કરવાની પહેલ આ દેશમાં બાપુએ કરી છે. પાશેરામાં પહેલી પૂણી મુકાઈ ગઈ છે. કમ સે કમ એમના એક શ્રોતાના મનમાંથી તો ક્ધિનરો પ્રત્યેનો અગાઉનો ભાવ ભૂંસાઈને કોઈપણ નૉર્મલ વ્યક્તિ માટે જેટલો અને જેવો સ્વીકાર હોય તે સ્થપાઈ ચૂકયો છે.

__._,_.___

---

Posted by: Bhupendra Jesrani <jesranibd@yahoo.co.in>

---

Reply via web post

•

Reply to sender

•

Reply to group

•

Start a New Topic

•

Messages in this topic (1)

---

Have you tried the highest rated email app?

With 4.5 stars in iTunes, the Yahoo Mail app is the highest rated email app on the market. What are you waiting for? Now you can access all your inboxes (Gmail, Outlook, AOL and more) in one place. Never delete an email again with 1000GB of free cloud storage.

---

World&#39;s Best forwarded emails...

Spread a word to join amdavadis4ever-subscribe@yahoogroups.com

To translate the posted material into your native/regional language,
please visit http://translate.google.com/

Like us on facebook: amdavadi amdavadi

Visit Your Group

• New Members 38

• Privacy • Unsubscribe • Terms of Use

.

__,_._,___