[amdavadis4ever] ભૂત તમારા ઘરે રોકાવા આવે તો?

 

Please use http://translate.google.com/ to translate this article to Language of your choice. ભૂત તમારા ઘરે રોકાવા આવે તો? ક્લાસિક : દીપક સોલિયા ગામડાનો પડોશ જબરો હોય છે. એક તરફ એ તમારા પ્રસંગને પોતાના ઘરનો પ્રસંગ ગણીને જવાબદારી ઉઠાવી લે. બીજી તરફ, મોકો મળે તો પડોશીઓ ઘરમાંથી હાથફેરો પણ કરી લે તમે ભૂતમાં માનો? કોઈ વાસના અતૃપ્ત રહી ગઈ હોય તો શું આત્મા ભટકે?શ્રાદ્ધના દિવસોમાં વડવાઓ છાપરા પર ખીર ખાવા આવે? કોઈ આવા બધામાં માને, કોઈ ન માને. હકીકત એ જ છે જગતની લગભગ તમામ સંસ્કૃતિઓમાં મૃતક વિશેની જાતજાતની કલ્પનાઓ, માન્યતાઓ અને વિધિઓ પ્રચલિત છે. એનાથી મૃતક કે, એના સંભવિત આત્માને ફરક પડે કે ન પડે, પરંતુ વડીલના આત્માની શાંતિ માટે કશુંક કરવાથી વારસદારોને એ બહાને વડીલો સાથે મનોમન થોડી વાતો કર્યાનો અને 'નાતો' જાળવી રાખવાનો સંતોષ થાય. ખાસ તો, આવી વીધી કરનારને એ પણ યાદ આવે કે એક દિવસ આપણે પણ જવાનું છે. અસલમાં જીવન અને મૃત્યુ સાથોસાથ જ ચાલતાં હોય છે. આપણે જેની વાત કરી રહ્યા છે એ ફિલ્મ 'વોલ્વેર'ની વાર્તા જ્યાં આકાર લે છે એ સ્પેનના ગામડાંઓમાં મૃતકો સાથે સતત સંવાદ ટકાવી રાખવા માટે કબરની નિયમિત સફાઈનો રિવાજ આજે પણ પ્રચલિત છે.  ફિલ્મ 'વોલ્વેર'ની શરૂઆત જ ત્યાંથી થાય છે કે બે યુવાન બહેનો એમના માડ્રિડ શહેરથી છેક ૧૮૦ કિલોમીટર દૂર ગામડે આવીને પોતાનાં મા-બાપની કબર સાફ કરે છે અને સજાવે છે. કબર સાથે ઠીક ઠીક સમય ગાળ્યા બાદ બેય બહેનો ગામમાં એકલાં રહેતાં માસીને અને માસીની સામેની ડેલીમાં રહેતી પડોશણ ઓગસ્ટિનાને મળે છે. ગામડેથી બેય બહેનો પાછી ફરે છે એના બીજા જ દિવસે ગામડેથી ફોન આવે છે કે, માસી તો ગયાં. માસીના વારસદારમાં આ બે ભાણેજીઓ સિવાય જગતમાં બીજું કોઈ નથી. છતાં, મોટી બહેન રૈમુંડા માસીની અંતિમવિધિમાં આવવાની ના પાડી દે છે કારણ કે, એના માથે મોટી આફત આવી પડી છે. બપોરે એ કામ પર ગયેલી ત્યારે વરે દીકરી પર નજર બગાડતાં દીકરીએ હડબડાટમાં ચાકુ મારી દીધું અને વર મરી ગયો. વરની લાશ રસોડામાં પડી છે. પોતે વરની લાશના નિકાલના ખતરનાક કામમાં પરોવાયેલી હોવાથી રૈમુંડા પોતાની અત્યંત પ્રિય માસીની અંતિમવિધિમાં ભાગ લેવા માટે નથી જઈ શકતી અને નાની બહેન સોલેએ પરાણે એકલા ગામડે જવું પડે છે. સોલે ગામડે પહોંચીને સીધી સદ્ગત માસીના ઘરમાં જાય છે. ત્યાં તો સન્નાટો છે. આ કેવું? જે ઘરમાં અવસાન થયું છે ત્યાં કોઈ નહીં? ના, સાવ એવું નથી. સોલેને ઉપરના માળેથી પગથિયા ઉતરી રહેલો એક ઓળો દેખાય છે અને પછી બીજી જ પળે મમ્મી પ્રગટ થાય છે. મમ્મી પાછી બોલે પણ છેઃ 'દીકરી...' અને દીકરી જાણે ફાટી પડે છે. મમ્મી તો ચાર વર્ષ પહેલાં મરી ચૂકી છે. એની લાશ પણ સૌની નજર સામે દફનાવાઈ ચૂકી છે. અને અહીં તો મમ્મી નજર સામે હાજર થાય છે. મમ્મીનું ભૂત જોઈને ડરેલી સોલે દોટ મૂકીને સામેની ડેલીમાં, ઓગસ્ટિનાના ઘરમાં ઘૂસે છે. અહીં સુધી આપણે પહોંચેલા. હવે આગળ. ઓગસ્ટિનાના ઘરમાં મોટું આંગણું હતું. આંગણામાં આખા ગામના પુરુષો હાજર હતા. એમને જોઈને સોલે બઘવાઈ તરત પડોશણ ઓગસ્ટિના એની વહારે આવી. સોલેનો હાથ પકડીને અંદરના કમરા તરફ દોરી જતાં ઓગસ્ટિના બોલીઃ 'માસી(નો દેહ) ઉપરના કમરામાં છે, મારી મમ્મીના પલંગમાં. મારા ઘરનો એ બેસ્ટરૂમ છે. રૈમુંડાનો (તારી બહેનનો) ફોન હતો. એણે કહ્યું કે એણે ઓપરેશન કરાવ્યું હોવાથી એ નહીં આવી શકે. કેવો ઇત્તેફાક! આ બાજુ માસી ગયાં અને પેલી બાજુ રૈમુંડાને ઓપરેશન આવી પડયું. રૈમુંડાએ મને કહ્યું કે, તને (સોલેને) મૃતદેહનો બહુ ડર લાગે છે. પણ તું ચિંતા ન કરતી. તારે મૃતદેહ નહીં જોવો પડે.' ઓગસ્ટિનાએ માસીના નિધન બાદ આદર્શ પડોશી તરીકે માસીની અંતિમવિધિની જવાબદારી એવી રીતે ઉઠાવી લીધેલી જાણે એ માસીની સગ્ગી દીકરી હોય. તો, સોલેને લઈને ઓગસ્ટિના ઘરના અંદરના કમરામાં આવી. આ મોટા કમરામાં ગામ આખાની મહિલાઓ કાળા કપડાં પહેરીને ગંભીર ચહેરે બેઠી હતી. એ બધી મરણ પછી બોલવાના 'સ્પેનિશ મંત્રો' ધીમા સાદે બણબણી રહી હતી. સોલેને જોઈને બધી મહિલાઓ ઊભી થઈ ગઈ અને એકેએક મહિલાએ વારાફરતી સોલેને બાથમાં ઘાલીને સાંત્વન આપ્યું. આટલી બધી મહિલાઓ દ્વારા ભેટાવાનો સોલેનો આ કદાચ પહેલો અનુભવ હતો. આમ પણ થોડી જ પળો પહેલાં મમ્મીનું ભૂત જોયાના આઘાતમાંથી સોલેને હજુ કળ નહોતી વળી. એ થાંભલાની જેમ ઊભી રહી. ઓગસ્ટિનાએ એને પ્રેમથી બાજુમાં બેસાડીને માસીના મોતની વાત માંડી. ગામની મહિલાઓ 'મંત્રોચ્ચાર' રોકીને, કાન સરવા કરીને ફરી એક વાર મૃત્યુગાથા સાંભળવા લાગી. ઓગસ્ટિના બોલીઃ 'કાલે રાતે હું જમ્યા પછી ટીવી જોતી'તી. ત્યાં મને લાગ્યું કે, કોઈએ દરવાજે ટકોરો માર્યો. થોડી વારે ફરી જાણે કોઈએ દરવાજો ઠાક્યો એવું મને લાગ્યું. મેં પૂછયું, કોણ છે. તો એક અવાજ મને સંભળાયોઃ ઓગસ્ટિના. હુ ંબહાર આવી, પણ કોઈ દેખાયું નહીં પણ મેં જોયું કે સામે માસીના ઘરનો દરવાજો સહેજ ખુલ્લો હતો. હું અંદર ગઈ. મેં માસીને બૂમ પાડી, પણ એમણે જવાબ ન આપ્યો. એ બિચારાં ક્યાંથી જવાબ આપે? હું એમના કમરામાં ગઈ. ત્યાં એ પથારી પર હતાં, એકદમ સ્થિર.' ગામની એક બાઈ બોલી, 'નક્કી માસીના આત્માએ જ તને (ઓગસ્ટિનાને) બોલાવી હશે.' બીજી બાઈએ સવાલ ઉઠાવ્યો, 'પૌલા(માસી)નો આત્મા કે બીજીનો (માસીની બહેનનો, રૈમુંડા-સોલેની મમ્મીનો) આત્મા? એ બે બહેનમાંથી કોઈ એકનો આત્મા હશે.' ઓગસ્ટિના કહે, 'બેમાંથી કોનો આત્મા હતો એની તો મને ખબર ન પડી. પણ એટલું નક્કી કે ,મેં એકદમ ચોખ્ખો અવાજ સાંભળેલો. અત્યારે હું બોલું છું અને તમને સંભળાય છે એટલો ચોખ્ખો અવાજ અને દરવાજો પણ એણે જ (એ આત્માએ જ) ખુલ્લો રાખ્યો હશે, જેથી હું ઘરની અંદર જઈ શકું.' આટલું કહેતાં ઓગસ્ટિનાને અચાનક યાદ આવ્યું કે, સોલેને ભૂખ લાગી હશે. એ સોલેને રસોડામાં દોરતાં બોલી, 'સવારે તું વહેલી નીકળી હોઈશ. રસ્તામાં કશું ખાધું નહીં હોય. થોડું ખાઈ લે.' ઓગસ્ટિનાએ સોલને સૂપ પીરસ્યો. રસોડાના એકાંતમાં સોલે સહેજ ખૂલી, 'ગામના લોકો શું કહેતા હતા?' ઓગસ્ટિનાએ સોલેને શાંત પાડવા કહ્યું, 'ઠીક છે, લોકો તો બોલે.' 'ના, પણ એ મારી મમ્મી વિશે કહેતા હતા?' 'હા, ગામમાં અમુક લોકો કહે છે કે, તારી મમ્મી મરી ગઈ ત્યાર પછી પણ એમને દેખાઈ છે. લોકો કહે છે મર્યા પછી તારી મમ્મી એની બુઢ્ઢી બહેનની સંભાળ લેવા પાછી ફરી. અચ્છા, તને તારી મમ્મી (એના મોત પછી) ક્યારેય દેખાઈ છે?' 'ના, મને તો નથી દેખાઈ (અસલમાં થોડી પળો પહેલાં જ દેખાયેલી), પણ તને ક્યારેય દેખાઈ મારી મમ્મી?' 'ના, તારી જેમ મેં પણ એને જોઈ તો નથી પણ આવું થઇ શકે ખરું. મારા દાદા ગુજરી ગયા ત્યાર પછી એ દાદીને દેખાતા. પહેલાં તો દાદી બહુ ડરી પછી દાદીએ હિંમત કરીને પૂછી લીધું, તમારે શું જોઈએ છે? દાદાના આત્માએ કહ્યું કે, એમણે કોઈને એક વચન આપેલું, પણ એ પૂરું ન કરી શક્યા. દાદીએ ગામને વાત કરી. દાદાએ આપેલું વચન પૂરું કરવામાં આવ્યું અને આખું ગામ દાદાની કબર પર ગયું, દાદાના આત્માની શાંતિ માટે. ત્યાર પછી દાદા ફરી ક્યારેય ન દેખાયા. આ કંઈ ઘડી કાઢેલી વાર્તા નથી, મારા પોતાની જીવનની હકીકત છે.' સોલેનું ભેજું હજુ પણ ભમી રહ્યું હતું. શું ખરેખર અતૃપ્ત આત્મા ભટક્યા કરે? સોલે આ બધી ગડમથલમાં બાઘાની જેમ બેઠી રહી અને ઓગસ્ટિના જેમ કહે એમ બધું કરતી રહી. અંતિમવિધિ બહુ સારી રીતે સંપન્ન થઈ. પછી લોકો પોતપોતાના ઘરે ગયા. સાંજ ઢળી ચૂકી હતી. છેવટે સોલે પણ નીકળી રહી હતી ત્યારે સૂમસામ ગલીમાં પાર્ક કરેલી કાર સુધી ઓગસ્ટિના સોલેને મૂકવા આવી. ઓગસ્ટિનાએ પૂછયું, 'માસીના ઘરમાં જવું છે? ઘરમાંથી તારે કંઈ લેવાનું હોય તો...' 'ના, ના... (મને તો બહુ બીક લાગે છે). રૈમુંડા (મોટી બહેન) આવશે ત્યારે એ બધું લઈ જશે.' 'વાંધો નહીં. રૈમુંડાને કહેજે કે આખું ગામ અંતિમયાત્રામાં જોડાયેલું. બધું બહુ સારી રીતે પાર પડયું.' આટલું કહેતાં ઓગસ્ટિના રડી પડી. આખો દિવસ મક્કમ વ્યક્તિત્વ દાખવનાર અને માસીની અંતિમક્રિયાની સઘળી જવાબદારી એકદમ સારી રીતે પાર પાડનાર ઓગસ્ટિના અચાનક સાવ ઢીલી પડી ગઈ. એ સોલેના ખભે માથું ઢાળીને રડતાં રડતાં બોલી, 'મને હવે બહુ એકલું લાગશે (મારી મમ્મી તો ગાયબ છે જ, હવે તારી આ માસી પણ ગઈ).' સોલે ઉતાવળે કારમાં બેઠી. એની કાર નજરથી ઓજલ થઈ ત્યાં સુધી ઓગસ્ટિના ઊભી રહી. આખી સૂમસામ ગલીમાં એકલી ઊભેલી ઓગસ્ટિના ખરેખર એકલતાની જીવતીજાગતી ર્મૂિત લાગી રહી હતી. રાતે માડ્રિડ પહોંચીને સોલેએ એપાર્ટમેન્ટ નજીકના ર્પાિંકગ પ્લેસમાં ગાડી પાર્ક કરી. એ ગાડી છોડીને હજુ તો બે-ચાર ડગલાં ચાલી ત્યાં અંદરથી ડિકી ઠોકાવાનો અવાજ આવ્યો અને કોઈ બોલ્યું પણ ખરું, 'મને બહાર કાઢ.' સોલે આમ પણ ભારે ફટ્ટુસ. એમાં વળી અંધારી રાતે પોતાની ખાલી કારની ડિકીમાંથી અવાજ આવતાં એ એકદમ હેબતાઈ ગઈ. ડિકીમાંથી ફરી અવાજ આવ્યો, 'મને બહાર કાઢ. હું મમ્મી છું. હું તને કંઈ નહીં કરું.' સોલે સઘળી હિંમત એકઠી કરીને બોલી, 'મારી મમ્મી મરી ચૂકી છે. અને તું જે કંઈ હોય... આત્મા કે ભૂત-' 'તારે જે કહેવું હોય તે કહે, પણ પહેલાં મને બહાર કાઢ. હું ડિકીમાં છું.' સોલેએ એકદમ ડરતાં ડરતાં ડિકી ખોલી. અંદર મમ્મી સૂતી હતી. હાથમાં નાનું પોટલું હતું. માથા નીચે ઓશિકું હતું. મમ્મી બેઠી થઈ. એના વાળ વિખરાયેલા હતા. એ સ્પષ્ટપણે ભૂત જેવી લાગતી હતી. ભૂતમમ્મી બોલી, 'દીકરી, મારાથી ડર નહીં. હું તારી મમ્મી છું. મને ભેટીશ નહીં?' સોલે ડરતાં ડરતાં ભૂતમમ્મીને ભેટી. મમ્મી બોલી, 'ચાલ, હવે મને મદદ કર. આ સામાન લે.' ડિકીમાં એક મોટી બેગ પણ હતી. સોલેએ પૂછયું, 'આ બધું શું છે?' 'એ તારી માસીનો સામાન છે. થોડાં કપડાં છે અને માસીનાં ઘરેણાં છે. એ તો સારું થયું કે પડોશીઓ આવ્યાં એ પહેલાં મેં ઘરેણાં સંતાડી દીધેલાં. બાકી પડોશીઓ આખું ઘર ફેંદી વળ્યા. એકલી ઓગસ્ટિના જ સારી નીકળી. એણે એક પણ વસ્તુને હાથ ન લગાડયો. હવે પછી ઓગસ્ટિનાને તું મળે ત્યારે એને સરસ ભેટ આપજે. એણે બહુ કામ કર્યું. આખો પ્રસંગ સરસ રીતે સાચવી લીધો. તારી બહેન (રૈમુંડા) તો આવીય નહીં. એના વિશે આખા ગામમાં બહુ કૂથલી થઈ. એક બાઈએ તો તારી બહેન વિશે એવી એવી ઘસાતી વાતો કહી... પણ છોડ, તું આવી એ સારું થયું. ઓહ... હું એકદમ થાકી ગઈ છું.' છેવટે સામાન અને ભૂતમમ્મી સાથે સોલે ઘરમાં પ્રવેશી. ઘરમાં પ્રવેશતાં જ અરીસામાં જોતાં મમ્મી બોલી, 'હં... (હું એટલી લઘરવઘર દેખાઉં છું કે) મને જોઈને તું ડરી ગઈ એ હું સમજી શકું છું.' સોલેએ ભૂતમમ્મીને સીધો સવાલ પૂછયોં 'રાતે તું અહીં સૂવાની છે?' શહેરના નાના ઘરમાં જીવતા મનુષ્યને સમાવવામાં પણ તકલીફ પડી શકે, જ્યારે આ તો ભૂત હતું, આત્મા હતો, દેહધારી આત્મા... એ ઘરમાં રહે... ઘરમાં પોતે એની સાથે રહેવું પડે... એ વાતે સોલે મૂંઝાય, અકળાય, ડરે એ સમજી શકાય તેવું હતું. (ક્રમશઃ)   પાત્રો વધુ છે, વાત પેચીદી છે, ઘટનાક્રમ યાદ રાખવામાં થોડી મુશ્કેલી પણ પડી શકે, છતાં કરુણાની પ્રચંડ શક્તિ વિશેની આ વાર્તા જીવનનો એક યાદગાર અનુભવ બની શકે તેવી છે એ ભૂલવું નહીં.

__._,_.___

---

Posted by: Bhupendra Jesrani <jesranibd@yahoo.co.in>

---

Reply via web post

•

Reply to sender

•

Reply to group

•

Start a New Topic

•

Messages in this topic (1)

World's Best forwarded emails...

Spread a word to join amdavadis4ever-subscribe@yahoogroups.com

To translate the posted material into your native/regional language,
please visit http://translate.google.com/

Visit Your Group

• New Members 79

• Privacy • Unsubscribe • Terms of Use

.

__,_._,___